اگه تا حالا تجربه‌ی جوش آوردن رادیاتور وسط راه رو داشتید، حتما می‌دونید چقدر می‌تونه استرس‌زا و دردسرساز باشه. این مشکل یکی از رایج‌ترین چالش‌های رانندگی به‌خصوص توی روزهای گرم ساله. در این مطلب قراره ۵ ترفند کاربردی و سریع رو باهاتون درمیون بذاریم تا هم از جوش آوردن رادیاتور جلوگیری کنید و هم بتونید اگر این اتفاق افتاد، به‌راحتی مدیریت‌ش کنید. همراه ما باشید!
بهترین ۵ ترفند حل مشکل جوش آوردن رادیاتور انواع ماشین
جوش آوردن رادیاتور چیزی نیست که بشه ازش چشم‌پوشی کرد؛ مخصوصاً اگه ماشین‌تون یکی از مدل‌های رایج مثل ۲۰۶، پراید، تیبا یا کوییک باشه. این مشکل هم عمر موتور رو کوتاه می‌کنه، هم باعث دردسر وسط جاده می‌شه. به‌عنوان یه تعمیرکار باتجربه که بارها با این مسئله سر و کار داشته، و به‌عنوان کارشناس تولید محتوا که با نیاز مخاطب آشناست، این ۵ ترفند رو بهت معرفی می‌کنم:
۱. آب رادیاتور رو همیشه چک کن (و از ضدیخ غافل نشو!)
بیشتر مواقع دلیل جوش آوردن، کم بودن سطح آب یا استفاده نکردن از ترکیب آب و ضدیخه. مخصوصاً تو ماشین‌هایی مثل پراید و تیبا که سیستم خنک‌کننده‌شون ساده‌تره، این موضوع بیشتر خودشو نشون می‌ده. همیشه مطمئن شو مخزن آب کامل باشه و تو تابستون هم ضدیف فراموش نشه.
۲. از فن رادیاتور مطمئن باش
خرابی یا ضعیف بودن فن خنک کننده ، توی ۲۰۶ خیلی شایع‌تره. چون این ماشین توی گرمای زیاد، بیشتر به فن وابستگی داره. اگه فن به موقع روشن نشه یا درست کار نکنه، جوش آوردن حتمیه. پس هر چند وقت یک‌بار، عملکرد فن رو بررسی کن یا بسپار به یه مکانیک حرفه‌ای.
۳. ترموستات، قطعه‌ای کوچک اما حیاتی
ترموستات همون قطعه‌ایه که اجازه می‌ده آب به موقع وارد رادیاتور بشه. اگه خراب بشه، آب توی موتور می‌مونه و باعث افزایش دما می‌شه. تو ماشین‌هایی مثل کوییک و تیبا که به خاطر طراحی موتور مستعد گرمان، خرابی ترموستات باید سریع شناسایی و تعویض بشه.
۴. هواگیری سیستم خنک‌کننده رو جدی بگیر
اگه تو سیستم خنک‌کننده هوا جمع شده باشه، گردش آب مختل می‌شه. این موضوع یکی از دلایل پنهان جوش آوردن رادیاتور مخصوصاً بعد از تعویض آب یا تعمیرات جزئیه. هواگیری راحت انجام می‌شه، اما باید دقیق باشه. حتی تو پراید هم که سیستم ساده‌ای داره، این موضوع حیاتیه.
۵. بار موتور و استفاده از کولر
تو تابستون، وقتی با سرعت پایین رانندگی می‌کنی و کولر هم روشنه، فشار زیادی به موتور وارد می‌شه. این وضعیت تو ماشین‌هایی مثل ۲۰۶ و تیبا بیشتر خودش رو نشون می‌ده. سعی کن وقتی تو ترافیکی، کولر رو خاموش کنی یا از دور موتور زیاد استفاده نکنی.
علت جوش اوردن ماشین در هوای سرد
وقتی صحبت از جوش آوردن رادیاتور خودرو به میان می‌آید، اغلب تصور می‌شود که این مشکل تنها در فصول گرم سال رخ می‌دهد. در حالی‌که تجربه نشان داده بسیاری از رانندگان در روزهای سرد زمستان نیز با این چالش مواجه می‌شوند. اما چرا یک خودرو باید در هوای سرد دچار افزایش دمای موتور شود؟ در ادامه به عنوان یک تعمیرکار حرفه‌ای و کارشناس تولید محتوا، به بررسی دقیق دلایل این اتفاق می‌پردازیم:
۱. خرابی ترموستات
ترموستات قطعه‌ای کلیدی در سیستم خنک‌کننده خودروست که وظیفه کنترل جریان مایع خنک‌کننده را دارد. در فصل سرما، اگر ترموستات به‌درستی عمل نکند و در وضعیت بسته باقی بماند، مایع خنک‌کننده نمی‌تواند وارد رادیاتور شود. در نتیجه، دمای موتور به سرعت بالا رفته و منجر به جوش آوردن می‌شود.
۲. استفاده نادرست از ضدیخ یا رقیق بودن آن
در روزهای سرد، ضدیخ نه‌تنها مانع یخ‌زدگی مایع خنک‌کننده می‌شود، بلکه به بهبود عملکرد سیستم خنک‌کننده نیز کمک می‌کند. اگر ترکیب آب و ضدیخ به نسبت استاندارد نباشد یا از ضدیخ بی‌کیفیت استفاده شود، مایع خنک‌کننده ممکن است یخ بزند یا گردش آن با اختلال مواجه شود و همین موضوع به افزایش دمای موتور منجر شود.
۳. انسداد یا رسوب در رادیاتور و مسیر گردش آب
در خودروهایی که مدت طولانی سرویس نشده‌اند، احتمال تشکیل رسوب در مسیر خنک‌کننده بسیار زیاد است. این رسوبات باعث انسداد جریان آب و کاهش تبادل حرارتی می‌شوند. حتی در هوای سرد نیز، اختلال در جریان آب می‌تواند منجر به داغ شدن غیرعادی موتور گردد.
۴. خرابی پمپ آب
پمپ آب مسئول به گردش درآوردن مایع خنک‌کننده در سراسر سیستم است. اگر این پمپ دچار خرابی مکانیکی یا نشتی شود، فرآیند خنک‌سازی موتور مختل می‌گردد. در هوای سرد، عدم توجه به این مورد ممکن است منجر به آسیب جدی به موتور شود.
۵. هواگرفتن سیستم خنک‌کننده
گاهی اوقات پس از تعویض ضدیخ یا انجام تعمیرات جزئی، هوا در سیستم باقی می‌ماند. وجود هوا در سیستم باعث ایجاد اختلال در گردش مایع خنک‌کننده شده و می‌تواند منجر به افزایش دمای موتور، حتی در روزهای سرد، شود.
علت‌های جوش آوردن ماشین در حالت درجا
۱. خرابی فن رادیاتور
وقتی ماشین در حال حرکته، باد به‌صورت طبیعی به رادیاتور می‌خوره و اون رو خنک می‌کنه. اما وقتی ماشین درجا کار می‌کنه، فقط فن باید وظیفه خنک‌سازی رو انجام بده. اگه فن نسوزه ولی روشن نشه، ممکنه مشکل از فیوز، رله یا سنسور حرارت باشه. فن خراب = جوش آوردن درجا!
۲. خرابی سنسور دمای آب (سنسور حرارت موتور)
این سنسور وظیفه داره دمای آب موتور رو به ECU گزارش بده تا فن به موقع روشن شه. اگه این سنسور درست کار نکنه، فن دیر یا اصلاً روشن نمی‌شه و موتور توی همون حالت بی‌حرکت جوش می‌آره.
۳. کم بودن سطح آب رادیاتور یا نشت آب
در حالت درجا، چون موتور داغ می‌شه و هوا جریان نداره، اگه میزان مایع خنک‌کننده کم باشه یا از جایی نشت کنه، رادیاتور نمی‌تونه دمای موتور رو کنترل کنه. تو این حالت، خیلی سریع دمای موتور بالا می‌ره.
۴. گرفتگی رادیاتور یا مسیر آب
اگه مسیر گردش آب، خصوصاً داخل رادیاتور یا واترپمپ، رسوب گرفته باشه یا بسته شده باشه، آب به‌خوبی نمی‌چرخه و حرارت موتور تو همون حالت ساکن بالا می‌ره.
۵. خرابی ترموستات
اگه ترموستات گیر کنه و بسته بمونه، آب گرم داخل موتور حبس می‌شه. مخصوصاً وقتی ماشین حرکتی نداره، این گرما تخلیه نمی‌شه و خیلی زود به جوش می‌رسه.
✅ راهکار چیست؟
- سطح آب رادیاتور رو مرتب چک کن.
- بررسی کن فن به‌موقع روشن می‌شه یا نه.
- ترموستات و سنسور حرارت رو بررسی کن.
- حتماً با ضدیخ استاندارد و مناسب از ماشین استفاده کن.
- اگر فن کار نمی‌کنه، درجا ایست نکن، چون ممکنه آسیب جدی به موتور بزنه.
نشانه‌های اولیه جوش آوردن ماشین
جوش آوردن ماشین یکی از مشکلات جدی‌ای است که می‌تواند به موتور آسیب برساند. اما قبل از اینکه ماشین به وضعیت بحرانی برسد و جوش بیاورد، چند نشانه اولیه وجود دارد که می‌تواند به شما هشدار دهد. در ادامه به این علائم می‌پردازیم تا بتوانید از بروز خسارت‌های جدی جلوگیری کنید:
۱. افزایش غیرعادی دمای موتور
یکی از اصلی‌ترین نشانه‌ها، بالا رفتن آمپر دمای آب است. اگر متوجه شدید که آمپر دمای موتور به سرعت بالا می‌رود و از حد معمول خارج می‌شود، این یکی از اولین نشانه‌های جوش آوردن موتور است. در این حالت باید بلافاصله ماشین را متوقف کرده و بررسی کنید.
۲. روشن شدن چراغ هشدار دمای موتور
در اکثر خودروها، چراغ هشدار دمای موتور وجود دارد که وقتی دمای موتور بالا می‌رود، روشن می‌شود. اگر این چراغ روشن شد، به معنای این است که دمای موتور خطرناک شده و ممکن است در حال جوش آوردن باشد.
۳. بوی سوختگی یا بخار از کاپوت
اگر بوی سوختگی یا بخار از زیر کاپوت ماشین به مشام رسید، به احتمال زیاد سیستم خنک‌کننده دچار مشکل شده و آب رادیاتور در حال تبخیر است. این می‌تواند نشان‌دهنده جوش آوردن موتور باشد. در این شرایط، توصیه می‌شود بلافاصله ماشین را متوقف کنید.
۴. کاهش عملکرد موتور و توان آن
اگر متوجه شدید که قدرت موتور کاهش یافته و ماشین در حرکت با مشکل مواجه است، این ممکن است ناشی از جوش آوردن رادیاتور یا مشکل در سیستم خنک‌کننده باشد. زمانی که موتور داغ می‌شود، عملکرد آن به شدت کاهش پیدا می‌کند.
۵. صدای غیرطبیعی از سیستم خنک‌کننده
گاهی اوقات ممکن است صدای «غرش» یا «زوزه» از سیستم خنک‌کننده ماشین شنیده شود. این صدا می‌تواند نشان‌دهنده مشکل در گردش آب یا خرابی در اجزای سیستم خنک‌کننده باشد که در نهایت به جوش آوردن موتور منجر می‌شود.
۶. بخار یا قطرات آب از رادیاتور
اگر متوجه شدید که از اطراف رادیاتور بخار یا قطرات آب خارج می‌شود، این یکی از نشانه‌های واضح جوش آوردن موتور است. در این شرایط باید فوراً ماشین را متوقف کرده و سیستم خنک‌کننده را بررسی کنید.
۷. تغییرات در صدای فن رادیاتور
فن رادیاتور زمانی که دمای موتور بالا می‌رود باید به طور خودکار روشن شود. اگر فن رادیاتور صدای غیرطبیعی می‌دهد یا اصلاً روشن نمی‌شود، این ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل در سیستم خنک‌کننده باشد که به جوش آوردن موتور منتهی خواهد شد.
در نتیجه
اگر یکی از این نشانه‌ها را مشاهده کردید، باید فوراً خودرو را متوقف کرده و سیستم خنک‌کننده آن را بررسی کنید. در صورت عدم توجه به این علائم، جوش آوردن موتور می‌تواند منجر به خسارات جدی و هزینه‌های تعمیر بالاتر شود.
اشتباهات رایج هنگام جوش آوردن ماشین که باید از آن‌ها اجتناب کنید
وقتی ماشین جوش می‌آورد، بسیاری از رانندگان به طور ناخودآگاه اشتباهاتی مرتکب می‌شوند که می‌تواند مشکلات را تشدید کرده و حتی به موتور آسیب‌های جدی وارد کند. در اینجا به اشتباهات رایج هنگام جوش آوردن ماشین پرداخته‌ایم که باید از آن‌ها اجتناب کنید.
۱. خاموش کردن ناگهانی خودرو
یکی از اشتباهات رایج این است که وقتی دمای موتور بالا می‌رود، برخی رانندگان بلافاصله ماشین را خاموش می‌کنند. این کار باعث می‌شود که گرما در موتور حبس شده و به قطعات داخلی آسیب برسد. به جای خاموش کردن ناگهانی، بهتر است ابتدا خودرو را در یک مکان امن پارک کنید و اجازه دهید موتور به تدریج سرد شود.
۲. باز کردن درب رادیاتور در حالت داغ
وقتی موتور داغ است، باز کردن درب رادیاتور می‌تواند باعث پاشیدن بخار داغ و آسیب دیدن پوست شما شود. اگر نیاز به بررسی سطح آب رادیاتور دارید، حتماً صبر کنید تا موتور خنک شود و سپس درب رادیاتور را باز کنید.
۳. رانندگی با فن خراب
در صورتی که متوجه شوید که فن رادیاتور خراب است، رانندگی با ماشین در دمای بالا می‌تواند باعث جوش آوردن سریع‌تر موتور شود. خیلی از مردم این مشکل را نادیده می‌گیرند، اما باید فورا به تعمیر آن بپردازید تا از بروز خسارات جدی‌تر جلوگیری کنید.
۴. استفاده از آب معمولی به‌جای ضدیخ
آب معمولی به‌تنهایی نمی‌تواند به‌طور مؤثر دمای موتور را کنترل کند. استفاده از ضدیخ مناسب برای فصل‌های گرم و سرد به حفظ دمای موتور کمک می‌کند. استفاده از آب معمولی ممکن است موجب جوش آوردن و آسیب به سیستم خنک‌کننده شود.
۵. ادامه رانندگی پس از جوش آوردن
برخی از رانندگان بعد از جوش آوردن ماشین به ادامه رانندگی می‌پردازند، که این کار بسیار خطرناک است. در این شرایط، بهتر است ماشین را متوقف کرده و از رانندگی بیشتر پرهیز کنید تا به موتور آسیبی وارد نشود.
۶. عدم چک کردن سیستم خنک‌کننده به‌طور منظم
یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات، عدم توجه به سرویس‌های دوره‌ای سیستم خنک‌کننده است. اگر به‌طور منظم سطح آب رادیاتور، وضعیت فن و ترموستات را بررسی نکنید، احتمال جوش آوردن ماشین افزایش پیدا می‌کند.
حل تمامی مشکلات خودرو در کرج با امداد خودرو آپادانا
امداد خودرو آپادانا در کرج با تیم فنی مجرب، خدماتی مثل رفع نقص فنی، تعویض باتری، سوخت‌رسانی و یدک‌کشی را به صورت شبانه‌روزی و در محل ارائه می‌دهد.
سوالات متداول
چطور می‌توانم بفهمم که رادیاتور ماشین مشکل دارد؟
نشانه‌های اولیه‌ای مانند بالا رفتن آمپر دمای موتور، بوی سوختگی از زیر کاپوت، یا بخار از رادیاتور می‌تواند به شما نشان دهد که رادیاتور دچار مشکل است.
آیا استفاده از ضدیخ در تمام فصول ضروری است؟
بله، ضدیخ نه تنها برای محافظت در برابر یخ‌زدگی در زمستان ضروری است بلکه در تابستان نیز به دلیل تنظیم دمای موتور و جلوگیری از جوش آوردن آن کاربرد دارد.
چه عواملی باعث جوش آوردن ماشین در هوای سرد می‌شوند؟
در هوای سرد، ترموستات ممکن است به درستی عمل نکند و مانع از گردش مناسب مایع خنک‌کننده شود. همچنین، استفاده از آب به جای ضدیخ یا یخ‌زدگی سیستم خنک‌کننده می‌تواند موجب جوش آوردن شود.
آیا جوش آوردن ماشین به موتور آسیب می‌زند؟
بله، جوش آوردن موتور می‌تواند به قطعات داخلی مانند سرسیلندر، واشر سرسیلندر و پمپ آب آسیب بزند و در صورت عدم تعمیر به موقع، هزینه‌های زیادی برای تعمیرات به همراه خواهد داشت.
چه مدت باید ماشین را پس از جوش آوردن متوقف کنم؟
پس از جوش آوردن ماشین، باید اجازه دهید موتور کاملاً خنک شود (حداقل ۳۰ دقیقه) و سپس سطح مایع خنک‌کننده را بررسی کرده و در صورت نیاز، آن را پر کنید.
آیا می‌توانم پس از جوش آوردن ماشین دوباره رانندگی کنم؟
در صورتی که ماشین جوش آورده باشد، بهتر است از رانندگی مجدد پرهیز کنید تا از آسیب بیشتر به موتور جلوگیری شود. باید ابتدا مشکل را شناسایی و آن را برطرف کنید.
چه زمان باید سیستم خنک‌کننده ماشین را تعویض کنم؟
سیستم خنک‌کننده باید به‌طور دوره‌ای بررسی و سرویس شود. معمولاً هر ۲ تا ۳ سال یا پس از مسافت مشخصی (معمولاً ۴۰,۰۰۰ تا ۶۰,۰۰۰ کیلومتر) نیاز به تعویض ضدیخ و بررسی قطعات آن دارد.
